copyright by struna
|
Żeby wybrać się z rodziną lub znajomymi na mazury, zatokę lub morze i bezpiecznie poprowadzić rejs należy posiadać patent żeglarski. W zależności od tego jak duży jacht chcemy wyczarterować, dokąd popłynąć PZŻ podaje program szkolenia na poszczególne stopnie - żeglarza oraz sternika jachtowego
SZKOLENIE NA STOPIEŃ ŻEGLARZA JACHTOWEGO.
PROGRAM SZKOLENIA
Osoba odbywająca szkolenie na stopień żeglarza jachtowego powinna opanować wiedzę i umiejętności praktyczne umożliwiające bezpieczne prowadzenie jachtu żaglowego w zakresie uzyskiwanych uprawnień.
Wiedza teoretyczna:
Przepisy.
- Wybrane przepisy żeglugowe obowiązujące na wodach śródlądowych odnoszące się do żeglugi jachtowej:
a) wybrane definicje,
b) prawo drogi,
c) sygnały wzrokowe i dźwiękowe statków,
d) sygnały wzywania pomocy,
e) znaki żeglugowe,
f) ogólne przepisy bezpieczeństwa,
g) wypadki i awarie - zasady postępowania,
h) przepisy lokalne.
- Elementarne wiadomości o przepisach obowiązujących na wodach morskich w tym przepisy portowe.
- Etykieta jachtowa - zasady zachowania się na jachcie i obyczaje żeglarskie.
- Podstawowe zasady ochrony wodnego środowiska naturalnego.
Wiadomości o śródlądowych jachtach żaglowych, ich wyposażeniu i obsłudze.
- Rodzaje jachtów śródlądowych, podział ze względu na budowę i eksploatację.
- Kategoria projektowa jachtu i warunki eksploatacji.
- Nazewnictwo podstawowych części składowych jachtu śródlądowego.
- Małe statki, instrukcja dla właściciela - PN-EN ISO 10240.
- Zasady bezpiecznego posługiwania się instalacjami jachtowymi.
- Wyposażenie jachtu niezbędne do bezpiecznej żeglugi: ratownicze, przeciwpożarowe, medyczne.
- Zasady eksploatacji jachtowego silnika przyczepnego.
Teoria żeglowania.
- Wiatr rzeczywisty i pozorny.
- Kursy jachtu względem wiatru.
- Siły działające na jacht.
- Zawietrzność i nawietrzność jachtu.
- Współpraca żagli.
- Działanie miecza i steru.
- Stateczność i pływalność jachtu.
Locja.
- Oznakowanie śródlądowego szlaku żeglugowego:
a) informacje o korycie rzeki,
b) żegluga na rzece,
c) oznakowanie szlaku,
d) elementarne informacje o budowlach hydrotechnicznych - jaz, śluza.
- Elementarne wiadomości o oznakowaniu wód morskich:
a) oznakowanie nawigacyjne wód morskich (oznakowanie boczne, system IALA).
Ratownictwo.
- Bezpieczeństwo żeglugi i ratownictwo w żegludze śródlądowej:
a) osobiste środki wypornościowe, rodzaje i sposoby posługiwania się nimi,
b) inne środki bezpieczeństwa na jachcie śródlądowym,
c) żegluga w trudnych warunkach pogodowych, przygotowanie jachtu i załogi,
d) zasady zachowania się po wywrotce jachtu,
e) wiadomości o służbach ratowniczych na wodach śródlądowych,
f) podstawy pomocy przedmedycznej w najczęściej występujących obrażeniach na jachcie,
g) zasady działań ratowniczych w trudnych warunkach pogodowych.
- Podstawowe informacje o ratownictwie na wodach morskich:
a) Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa (SAR), Morskie Ratownicze Centrum Koordynacyjne,
b) ratownictwo brzegowe: brzegowe stacje ratownictwa, stacje ratownictwa morskiego,
c) sygnałowe środki ratownicze.
Teoria manewrowania.
- Zasady wykonywania manewrów żeglarskich pod żaglami i na silniku.
- Umiejętność planowania i wyboru drogi jachtu.
- Znajomość podstawowych zasad techniki żeglowania w trudnych warunkach pogodowych.
Meteorologia.
- Podstawowe wiadomości o wiatrach - znajomość skali Beauforte’a.
- Podstawowa znajomość wybranych zjawisk meteorologicznych.
- Niebezpieczne dla żeglarzy zjawiska meteorologiczne, ich oznaki i sposób postępowania.
- Znajomość meteorologii w zakresie rozumienia komunikatów meteorologicznych w mediach.
- Podstawowa umiejętność uzyskiwania prognoz pogody.
2.2. Umiejętności praktyczne:
- Praca załogi na jachcie i bezpieczna eksploatacja jachtu śródlądowego:
a) taklowanie jachtu, klar jachtu,
b) obsługa żagli (w tym sposoby refowania),
c) obsługa osprzętu i podstawowych urządzeń na jachcie oraz związane z tym zasady bezpieczeństwa,
d) zasady cumowania jachtu,
e) umiejętność wiosłowania i pagajowania,
f) obsługa silnika przyczepnego,
g) umiejętność sprawdzenia stanu technicznego jachtu żaglowego i jego wyposażenia z uwagi na bezpieczeństwo żeglugi,
h) przygotowanie jachtu do żeglugi w trudnych warunkach pogodowych, w tym refowanie żagli.
- Prace bosmańskie:
a) umiejętność wiązania podstawowych węzłów żeglarskich,
b) podstawowe naprawy jachtu, osprzętu i wyposażenia.
- Umiejętność wykonania następujących manewrów jachtem typu slup o długości kadłuba większej niż 5,5m pod żaglami:
a) manewry podstawowe:
- zwrot przez sztag,
- zwrot przez rufę,
- odejście od nabrzeża,
- dojście do nabrzeża,
- alarm „człowiek za burtą”.
b) manewry dodatkowe:
- stawanie w dryf,
- dojście do boi,
- odejście od boi,
- stawanie na kotwicy,
- zejście z kotwicy,
- refowanie.
- Umiejętność wykonywanie następujących manewrów jachtem żaglowym o długości kadłuba większej niż 5,5m na silniku:
a) manewry podstawowe:
- odejście od nabrzeża,
- dojście do nabrzeża,
- alarm „człowiek za burtą”.
b) manewry dodatkowe:
- dojście do boi,
- odejście od boi,
- holowanie pojedynczego jachtu.
- Obrót lub przesunięcie jachtu przy pomoście, praca cumami.
2.3. Normy i zalecenia:
- Zaleca się, aby szkolenie praktyczne pod żaglami odbywało się w etapie początkowym na jachtach otwartopokładowych typu slup, a w etapie zaawansowanym na jachtach kabinowych typu slup.
- Mając na uwadze program szkolenia zaleca się następującą normę czasu szkolenia:
a) wiedza teoretyczna - 20 godz.
b) umiejętności praktyczne - 80 godz.
Uwzględniając różne formy organizacji szkolenia praktycznego ustala się, aby czas szkolenia pojedynczej osoby za sterem jachtu nie był krótszy niż 20 godzin.
-
Zaleca się, aby podczas szkolenia wszystkie osoby przebywające na jachcie miały założone indywidualne środki wypornościowe, zgodne z obowiązującymi normami.
Osoba odbywająca szkolenie na stopień sternika jachtowego powinna opanować wiedzę i umiejętności praktyczne umożliwiające bezpieczne prowadzenie jachtu żaglowego w zakresie uzyskiwanych uprawnień.
3.1 Wiedza teoretyczna:
Przepisy.
- Międzynarodowe Przepisy o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu,
- przepisy regulujące postępowanie po wypadku morskim lub awarii,
- przepisy regulujące sprawy bezpieczeństwa żeglugi statków sportowych w zakresie: środki ratunkowe, przeciwpożarowe, łączności i sygnalizacji,
- przepisy nadzoru technicznego w zakresie: dokumenty klasyfikacyjne jachtu.
- wymagane dokumenty jachtu i załogi w czasie pływań po wodach morskich,
- wybrane zagadnienia z kodeksu morskiego i innych ustaw: prawa i obowiązki kapitana statku, bezpieczeństwo żeglugi, holowanie i pilotaż, ubezpieczenia, umowa ratownicza,
- ogólne zasady regulujące ubezpieczenia jachtów, postępowanie poawaryjne,
- zakresu uprawnień żeglarskich wynikających z aktualnie obowiązujących przepisów,
- przepisy i zwyczaje żeglarskie ujęte dobrą praktyką morską i etykietą jachtową.
Wiadomości o morskich jachtach żaglowych, ich wyposażeniu i obsłudze.
- Rodzaje morskich jachtów żaglowych.
- Budowa, nazewnictwo podstawowych części składowych jachtu morskiego.
- Główne parametry morskich jachtów żaglowych.
- Zasady eksploatacji instalacji oraz urządzeń jachtu morskiego. Umiejętność oceny ich stanu technicznego.
- Ocena stanu technicznego wyposażenia jachtu wymienionego w karcie bezpieczeństwa i aktualność atestów.
- Eksploatacja silników:
a) zasady eksploatacji silnika wysokoprężnego oraz jego podstawowe parametry techniczne,
b) dobór materiałów eksploatacyjnych,
c) zasady bezpieczeństwa przy obsłudze napędów jachtowych,
d) zasady eksploatacji instalacji elektrycznej (akumulatory, alternator lub prądnica, rozrusznik).
e) umiejętność:
- określenia na podstawie instrukcji obsługi rozmieszczenia elementów silnika wymagających kontroli i ich obsługa,
- sprawdzenia układu chłodzącego i wylotowego,
- określania prądu ładowania akumulatora ze źródła zewnętrznego,
- usuwania usterek silnika w zakresie ustalonym w jego instrukcji obsługi (w tym odpowietrzanie silnika wysokoprężnego).
Teoria żeglowania.
- Stateczność i pływalność jachtu morskiego.
- Opory ruchu kadłuba i prędkość graniczna jachtu.
- Siły działające na jacht w ruchu ustalonym - zrównoważenie żaglowe i możliwość jego korygowania.
- Znajomość zasad doboru różnych rodzajów żagli w różnych warunkach pogodowych.
Nawigacja.
- Wiadomości w zakresie:
a) kształt i wymiary Ziemi, podstawowe pojęcia i jednostki stosowane w nawigacji: współrzędne geograficzne, mila morska, loksodroma i ortodroma, refrakcja ziemska, widnokrąg, średnia odległość widnokręgu, geograficzny i optyczny zasięg świateł latarni morskich,
b) magnetyzm ziemski i magnetyzm własny jachtu: deklinacja - sposób zapisu na mapach morskich polskich i angielskich i obliczanie jej aktualnej wartości,
c) określanie dewiacji, sporządzanie wykresów i tabelek dewiacji,
d) kursy i namiary kompasowe, magnetyczne i rzeczywiste,
e) prędkość i droga jachtu: kurs, kąt drogi po wodzie i nad dnem, poprawka na wiatr (dryf) i poprawka na prąd (znos), jednostki prędkości,
f) pozycja jachtu: zliczona, obserwowana, prawdopodobna,
g) określanie pozycji obserwowanej jachtu: linie pozycyjne z namiaru, kąta poziomego, kąta kursowego, wykreślanie bezpiecznej linii pozycyjnej z kąta poziomego i namiaru, określenie pozycji obserwowanej z równoczesnych i nierównoczesnych linii pozycyjnych, dobór obiektów namierzanych w celu minimalizacji błędu pozycji obserwowanej,
h) zasady dobrej praktyki morskiej: umiejętność zapisu w dzienniku jachtowym i na mapie, żegluga w wąskich przejściach i przygotowanie nawigacyjne wejścia do portu,
i) instrumenty nawigacyjne i zasady ich użytkowania: kompas, log, sonda, GPS, Navtex, elektroniczna aparatura nawigacyjna.
- Umiejętności w zakresie:
a) prowadzenia nawigacji metodą graficzną w czasie żeglugi,
b) prowadzenie nawigacji w czasie żeglugi na akwenie występowania pływów i prądów wpływowych:
c) określenie głębokości w portach zasadniczych i dołączonych,
d) określenie kierunków i prędkości prądów pływowych,
e) nawigacyjne przygotowanie wejścia do portu na akwenie pływowym,
f) nawigacyjnego przygotowania rejsu,
g) korzystania z polskich i angielskich pomocy nawigacyjnych,
h) korzystania z systemu GPS,
i) posługiwania się przyrządami nawigacyjnymi.
Locja.
- Umiejętność korzystania z pomocy nawigacyjnych: mapy polskie i angielskie, spisy świateł i sygnałów nawigacyjnych (polskie i angielskie), spisy sygnałów radiowych (polskie i angielskie), locje polskie wraz z uzupełnieniem; locje angielskie, tabele pływów.
- Umiejętność wykonywania korekty map i innych pomocy nawigacyjnych.
- System IALA.
- Światła nawigacyjne i ich charakterystyki.
- Mapy morskie - klasyfikacja, konstrukcja, skala, zakres informacji, używane skróty, oznaczenia.
Meteorologia.
- Znajomość podstawowych czynników meteorologicznych i umiejętność ich określania: temperatura i jej zmiany z wysokością, równowaga atmosfery, ciśnienie atmosferyczne, wilgotność, kierunek i prędkość wiatru, widzialność, ocena zachmurzenia, opady.
- Umiejętność zapisu danych meteorologicznych w dzienniku jachtowym.
- Chmury: znajomość rodzajów chmur wg klasyfikacji międzynarodowej i ich podziału.
- Wiatry: przyczyny powstawania wiatru, ogólna cyrkulacja atmosfery, wiatry lokalne.
- Masy powietrza, fronty atmosferyczne, układy baryczne: klasyfikacja mas powietrza i frontów atmosferycznych, typowe zmiany pogody towarzyszące ich przechodzeniu, niż, wyż, klin, zatoka, siodło, powstawanie niżu, tory niżów w Europie, podstawowe rodzaje mgieł i typowe warunków ich powstawania.
- Umiejętność określania pozycji jachtu względem najbliższego układu barycznego i frontów atmosferycznych.
- Mapy synoptyczne: analiza treści map synoptycznych, ustalenie przypuszczalnego kierunku przemieszczania się niżów i frontów atmosferycznych, stref opadów i obniżonej widzialności oraz kierunku i siły wiatru, przewidywanie rozwoju sytuacji pogodowej na podstawie analizy kilku kolejnych map pogodowych.
- Komunikaty meteorologiczne: umiejętność wybrania na podstawie polskich i angielskich spisów sygnałów radiowych danych stacji nadających komunikaty pogodowe, umiejętność odbioru i zanotowania treści komunikatu, zasady działania i obsługi systemu „Navtex”.
- Współdziałanie morza i atmosfery: skala stanu morza, umiejętność oceny stanu morza na podstawie oceny wyglądu powierzchni morza, znajomość rodzajów fal, parametrów fali i ich zależności od głębokości morza, siły wiatru i czasu jego oddziaływania.
Sygnalizacja, łączność.
- Sposoby wzywania pomocy.
- Znajomość wybranych flag MKS.
- Podstawy systemu GMDSS:
a) umiejętność nawiązania łączności za pomocą radiotelefonu VHF,
b) łączność poprzedzona sygnałami MAYDAY, PANPAN, SECURITE,
c) podstawowa umiejętność wzywania pomocy i korespondencji w niebezpieczeństwie za pomocą radiotelefonu w języku polskim i angielskim.
- Znajomość zasad obsługi i umiejętność prawidłowego użycia: pławki dymnej, rakiety spadochronowej i innych środków pirotechnicznych dostępnych na jachcie.
Ratownictwo.
- Bezpieczeństwo na jachcie morskim.
- Profilaktyka przeciwpożarowa.
- Holowanie jachtu w sytuacjach awaryjnych.
- Postępowanie w przypadku awarii jachtu morskiego - mielizna, pożar, przeciek.
- Sztrandowanie i ewakuacja załogi.
- Posługiwanie się środkami wzywania pomocy, sprzętem ratowniczym, p-poż i awaryjnym.
- Zasady udzielania pomocy przedmedycznej w nagłych wypadkach poszerzone o schorzenia i urazy występujące w żegludze jachtowej.
- Czas przetrwania rozbitka w zimnej wodzie, pomoc człowiekowi z oznakami hipotermii.
- Wyposażanie apteczki jachtowej.
- Środki ratownicze:
a) liny bezpieczeństwa, szelki bezpieczeństwa, kamizelki ratunkowe, koła ratunkowe, tratwa ratunkowa,
b) pirotechnika, pławka EPIRB, transponder radarowy SART,
- Gaśnice, koc gaśniczy, toporek i wiadro, pompy, plastry.
- Znajomość organizacji i zadań służby ratownictwa morskiego: Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa (SAR), Morskie
- Ratownicze Centrum Koordynacyjne, stacje ratownictwa brzegowego, systemy komunikowania się.
- Wiedza o zakresie pomocy, której można oczekiwać od służb ratownictwa morskiego.
- Znajomość zagrożeń dla jachtu i osób, związanych z udzielaniem pomocy przez zwłaszcza duże statki nie będące jednostkami ratowniczymi.
- Sposoby porozumienia się z udzielającymi pomocy : porozumiewanie się ze stacjami ratownictwa brzegowego, sposoby porozumiewania się ze statkami lub śmigłowcami udzielającymi pomocy, znajomość techniki udzielania pomocy jachtowi przez śmigłowiec i zasad współpracy ze śmigłowcem.
3.2 Umiejętności praktyczne:
- Zakres umiejętności praktycznych:
a) eksploatacja i manewrowanie jachtem morskim o długości kadłuba od 7 m do 12 m pod żaglami i na silniku,
b) prowadzenie nawigacji na akwenach bezpływowych i pływowych,
c) korzystanie z polskich i anglojęzycznych pomocy i wydawnictw nawigacyjnych,
d) korzystanie z urządzeń łączności ze szczególnym uwzględnieniem wzywania pomocy.
- Praca załogi i eksploatacja jachtu morskiego:
a) taklowanie jachtu, klar jachtu,
b) obsługa żagli, osprzętu i podstawowych urządzeń na jachcie z zachowaniem zasad bezpieczeństwa,
c) zasady cumowania jachtu,
d) obsługa silnika,
e) umiejętność sprawdzenia stanu technicznego jachtu morskiego.
- Umiejętność wykonania następujących manewrów jachtem morskim o długości kadłuba od 7 m do 12 m pod żaglami:
a) manewry podstawowe:
- zwrot przez sztag,
- zwrot przez rufę,
- odejście od nabrzeża,
- dojście do nabrzeża,
- alarm „człowiek za burtą”,
b) manewry dodatkowe:
- stawanie w dryf,
- dojście do boi,
- odejście od boi,
- stawanie na kotwicy,
- zejście z kotwicy,
- refowanie.
- Umiejętność wykonywanie następujących manewrów morskim jachtem żaglowym o długości kadłuba od 7 m do 12 m na silniku:
a) manewry podstawowe:
- odejście od nabrzeża,
- dojście do nabrzeża,
- alarm „człowiek za burtą”,
b) manewry dodatkowe:
- dojście do boi,
- odejście od boi.
- Obrót lub przesunięcie jachtu przy pomoście, praca cumami.
- Podstawowa znajomość techniki sztormowania oraz zasad bezpieczeństwa pracy na jachcie w warunkach sztormowych.
3.3. Normy i zalecenia:
- Szkolenie praktyczne manewrów pod żaglami i na silniku powinno odbywać się na wodach morskich.
- Zaleca się, aby podczas szkolenia wszystkie osoby będące na jachcie miały założone indywidualne środki wypornościowe, zgodne z obowiązującymi normami.
- Szkolenie teoretyczne powinno obejmować minimum 35 godzin wykładów i ćwiczeń.
- W szkoleniu praktycznym powinno przypadać minimum 10 godzin kierowania jachtem przez szkoloną osobę.
- Za jacht morski mogący być używany do szkolenia i egzaminowania na stopień sternika jachtowego, uważa się pełnopokładowy jacht balastowy z osprzętem i wyposażeniem przystosowanym do żeglugi morskiej.
- Za rejs pełnomorski uznaje się żeglugę na jachcie żaglowym prowadzoną poza wodami wewnętrznymi lub osłoniętymi pod żaglami i na silniku, którego czas trwania wynosi co najmniej 24 godziny. Do rejsu pełnomorskiego wlicza się także żeglugę po wodach osłoniętych i wewnętrznych leżących na trasie do odwiedzanych portów. Do wymiaru czasu rejsu pełnomorskiego nie wlicza się postoju w portach lub na kotwicy.
- Za odbycie rejsu pełnomorskiego uznawanego, jako część stażu dopuszczającego do egzaminu rozumie się:
a) posiadanie oryginału opinii z rejsu podpisanego przez kapitana prowadzącego jacht,
b) spełnienie warunków określonych w p. nr 6 i 7.
--------------------------------------------------------
SZKOLENIE NA STOPIEŃ STERNIKA JACHTOWEGO.
PROGRAM SZKOLENIA
|
|
